Mikrofilm oraz media cyfrowe – system hybrydowy łączący obie technologie
Obowiązujące dzisiaj w bibliotekach, archiwach i dokumentacjach normy dot. długotrwałości zapisanej informacji i dużej łatwości w korzystaniu z niej nie dadzą się zrealizować za pomocą jednego jedynego medium zapisu informacji.
Wielką zaletą cyfrowego zapisu jest dysponowanie dużymi ilościami danych, które mogą być przywoływane w paru sekundach. Raczej sceptyczne w stosunku do techniki cyfrowej są osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo danych. Oprócz odporności wykorzystywanego przy zapisie medium na proces starzenia, również postęp techniczny i tym samym szybkie starzenie się technik zapisu informacji odgrywają rolę. Dyskietki oraz formaty danych, które jeszcze przed kilkoma laty były użyteczne, nie mogą być odczytane przez typowy obecnie hardware i software.
Media cyfrowe, takie jak twarde dyski, dyskietki oraz płyty magnetooptyczne posiadają wprawdzie wiele zalet dzięki swoim atrakcyjnym właściwościom wyszukiwania i dostępu do informacji, ale wydają się nieprzydatne w długim horyzoncie czasu, gdyż nie spełniają wymogów stawianych mediom przyszłości cechującym się długotrwałością zapisu informacji. W ramach systemu zabezpieczającego zasoby oraz umożliwiającego korzystanie ze zgromadzonej informacji, a ponadto uwzględniającego aspekty dostępu do zbiorów, są one w pierwszym rzędzie predestynowane do zastosowania głównie jako medium użytkowe.
Mikrofilm
jako podstawowy nośnik informacji umożliwiający zachowanie zbiorów
Kto przechowuje i udostępnia – w celu dalszego wykorzystania - materiały, które częściowo przekazywane były przez wiele wieków, nie może zadowolić się okresami trwałości nośników wynoszącymi od dziesięciu do trzydziestu lat oraz jednocześnie zaakceptować związane z nimi ryzyka.
Podstawą systemu zachowującego zbiory i umożliwiającego korzystanie z nich musi być niewątpliwie technika spełniająca wszelkie wymogi długotrwałości zapisu informacji oraz umożliwiająca stosowalność wszelkich innych technicznych opcji dalszego korzystania.
Według całej dotychczasowej wiedzy specjalistycznej, mikrofilm spełnia wszystkie wymogi stawiane pierwotnemu medium zapisu informacji i dokumentacji zbiorów:
 |
Gęstość zapisu wynosząca 54 miliony punktów obrazowych (pikseli) na obraz o wymiarach 24 x 36 mm nie jest dotychczas osiągana przez żadną z technik cyfrowych.
|
|
Według badań naukowych, oczekiwana trwałość materiałów czarnobiałych wynosi – przy zgodnym z wymaganiami przechowywaniu – do 1.000 lat. Dla mikrofilmów kolorowych typu Micrographic trwałość wynosi natomiast do 400 lat.
|
|
Technika służąca do korzystania z zasobów, a więc technika czytników do mikrofilmów jest porównywalnie prosta. Mikrofilm nie jest medium z kategorii wysoko zaawansowanych technologii, które przy korzystaniu z nich zależne są od wyspecjalizowanych układów elektronicznych. Czytnik do mikrofilmów jest – co do techniki – urządzeniem absolutnie prostym.
|
Dla całego szeregu materiałów, takich jak np. książki rozpadające się wskutek zakwaszenia papieru, łatwopalne błony nitrocelulozowe lub – zgodne z najnowszym stanem wiedzy i technologii – niestabilne błony trójoctanowe, mikrofilm na podłożu poliestrowym służy jako jedyne niezawodne medium zastępcze.
Typowe okresy trwałości zapisu informacji na nośnikach
|
10 – 30
lat
|
Informacje na taśmach magnetycznych*, dyskach magnetycznych*, dyskietkach*, dyskach optycznych* (EOM, WORM, CD-ROM) |
|
30
lat
|
Papier recyklingowy |
|
100
lat
|
Chromogeniczne błony kolorowe, mikrofilmy w standardzie Diazo i Vesicular* |
|
100-200
lat
|
Papier ze ścierem (drzewnym), zawierający kwas. |
|
250
lat
|
Chromogeniczne błony kolorowe*, chłodzone |
|
300
lat
|
Mikrofilmy z błoną halogenosrebrową* na bazie octanowej |
|
400
lat
|
Błony kolorowe* poddane obróbce wybielania kolorów (Ilfochrome Micrographic) |
|
Kilka stuleci |
Papier bezkwasowy oraz bezligninowy, buforowany (węglanem wapnia), „odporny na starzenie”. |
|
1000
lat
|
Pergamin, mikrofilmy halogenosrebrowe* na bazie poliestrowej. |
|
* = nośnik powielaczowy; źródło: „Bestandserhaltung in Archiven und Bibliotheken [Zachowanie zbiorów w archiwach i bibliotekach]“, wydawca: prof. dr Hartmut Weber |
|
